डिजिटल मार्केटिंग हा एक मार्गदर्शित असे व्यवसाय आहे ज्यात ऑनलाइन प्रचार विविध प्रकारच्या वेबसाइट, सोशल मीडिया, इमेल, मोबाइल अॅप्लिकेशन, ब्लॉग आणि अन्य संचार माध्यमांचा वापर करून उत्पादन वा सेवा विकण्याचे व्यवसाय संचालन करण्याचे अर्थ आहे. डिजिटल मार्केटिंग हा ऑनलाइन प्रचार करण्याचा एक अभिनव तंत्र आहे ज्यामध्ये आपण अपने उत्पादन विचारून आणि त्याला संचार करून आपल्या व्यवसायाची प्रतिष्ठा वाढवू शकतो.
डिजिटल मार्केटिंग यामध्ये इंटरनेट, सोशल मीडिया, वेबसाइट, सर्च इंजिन ऑप्टिमाइजेशन, पेपर क्लिक विज्ञापन, सोशल मीडिया मार्केटिंग, ईमेल मार्केटिंग, ब्लॉगिंग आणि व्हायरल मार्केटिंग अशी अनेक पद्धती आहेत. या दिशेने आपण आपल्या उत्पादनांचा अधिक मार्केटिंग करू शकतो आणि आपल्या व्यवसायाच्या प्रतिष्ठेचा विस्तार करू शकतो.
आजच्या युगात सर्व काही Online झाले आहे. इंटरनेटमुळे आपले जीवन अधिक चांगले झाले आहे आणि आपण केवळ फोन किंवा लॅपटॉपद्वारे अनेक सुविधांचा आनंद घेऊ शकतो. आपण इंटरनेटद्वारे (ऑनलाइन शॉपिंग, तिकीट बुकिंग, रिचार्ज, बिल पेमेंट, ऑनलाइन व्यवहार) इत्यादी अनेक गोष्टी करू शकतो. इंटरनेटकडे वापरकर्त्यांच्या या वाढत्या Intrest मुळे खूप सारे व्यवसाय डिजिटल मार्केटिंगचा अवलंब देखील करत आहेत. बाजारातील आकडेवारीवर नजर टाकली असेल, तर तुम्हाला समजेल कि बाजारामध्ये ८०% पेक्षा जास्त ग्राहक देखील आहेत. ग्राहक एखादे प्रॉडक्ट खरेदी करण्यापूर्वी किंवा सर्व्हिस घेण्यापूर्वी Online Search करतात. अशा परिस्थितीत Digital Marketing कोणत्याही कंपनीसाठी किंवा व्यवसायासाठी महत्त्वाचे ठरते.
डिजिटल मार्केटिंग म्हणजे काय आहे ? (What is digital marketing?)
तुमच्या वस्तू आणि सेवांचे डिजिटल माध्यमातून मार्केटिंग करण्याच्या पद्धतीला Digital Marketing म्हणतात.डिजिटल मार्केटिंग इंटरनेटद्वारे केले जाते. आम्ही इंटरनेट, कॉम्प्युटर, मोबाईल फोन, लॅपटॉप, वेबसाइट जाहिराती किंवा इतर कोणत्याही अँप्लिकेशनद्वारे त्याच्याशी कनेक्ट करू शकतो.
1980 च्या दशकात, प्रथम डिजिटल बाजारपेठ स्थापन करण्यासाठी काही प्रयत्न केले गेले परंतु ते शक्य झाले नाही. त्याचे नाव आणि वापर 1990 च्या उत्तरार्धात सुरू झाला.
नवीन ग्राहकांपर्यंत पोहोचण्याचा Digital Marketing हा एक सोपा मार्ग आहे. हे मार्केटिंग क्रियापद्धतीला चालवते. याला Online Marketing असेही म्हणता येईल. कमी वेळेत जास्तीत जास्त लोकांपर्यंत पोहोचणे म्हणजे Digital marketing होय. हे एक विकसनशील क्षेत्र विकसित करणारे तंत्रज्ञान आहे.
डिजिटल मार्केटिंगद्वारे, उत्पादक आपल्या ग्राहकापर्यंत पोहोचू शकतो तसेच त्यांच्या गरजांवर लक्ष ठेवू शकतो. ग्राहकांना काय आवडत आहे, ग्राहक काय शोधत आहेत, या सर्वांवर Digital Marketing च्या माध्यमातून लक्ष ठेवता येऊ शकते. सोप्या भाषेत सांगायचे तर डिजिटल तंत्रज्ञानाद्वारे ग्राहकांपर्यंत पोहोचण्याचे Digital Marketing हे माध्यम आहे.
डिजिटल मार्केटिंग का आवश्यक आहे ? (Why digital marketing is necessary?)
हे इंटरनेटचे युग आहे. आणि या Digital युगात सर्व काही आधुनिक झाले आहे. या क्रमाने इंटरनेट हा देखील या आधुनिकतेचाच एक भाग आहे जो वणव्याप्रमाणे सर्वत्र पसरत आहे. Digital Marketing इंटरनेटच्या माध्यमातून कार्य करण्यास सक्षम आहे.
आजचा समाज वेळेच्या कमतरतेचा सामना करत आहे, त्यामुळे Digital Marketing आवश्यक बनले आहे. प्रत्येक व्यक्ती इंटरनेटशी जोडलेली आहे, ते प्रत्येक ठिकाणी ते सहजपणे वापरू शकतात. जर तुम्ही कोणाला भेटायला सांगितले तर ते म्हणतील माझ्याकडे वेळ नाही. पण त्याला तुमच्याशी Social Sites वर बोलण्यात काहीच अडचण येणार नाही. या सर्व गोष्टी पाहता Digital Marketing या युगात आपले स्थान निर्माण करत आहे.
लोक त्यांच्या सोयीनुसार इंटरनेटद्वारे त्यांच्या आवडत्या आणि आवश्यक वस्तू सहज मिळवू शकतात. आता लोक बाजारात जाणे टाळतात, अशा परिस्थितीत Digital Marketing मुळे व्यवसायाला आपली उत्पादने आणि सेवा लोकांपर्यंत पोहोचण्यास मदत होते. डिजिटल मार्केटिंगमुळे एकाच वस्तूचे अनेक प्रकार कमी वेळात दाखवता येतात आणि ग्राहकांना जी गोष्ट आवडते ते ती लगेच पाहू शकतात. याद्वारे ग्राहकाला बाजारात जाण्यासाठी, वस्तू आवडण्यासाठी, ये-जा करण्यासाठी लागणारा वेळ वाचतो.
सध्याच्या काळात ते आवश्यक झाले आहे. व्यापाऱ्यांनाही व्यवसायात मदत मिळत आहे. तो कमी वेळेत अधिक लोकांशी संपर्क साधू शकतो आणि त्याच्या उत्पादनाचे फायदे ग्राहकांपर्यंत पोहोचवू शकतो.
सध्याच्या काळात डिजिटल मार्केटिंगची मागणी आहे का..? (Is there a demand for digital marketing in present times..?)
बदल हा जीवनाचा नियम आहे, हे आपणा सर्वांना माहीत आहे. पूर्वीच्या काळात आणि आजच्या आयुष्यात किती बदल झाले आहेत. आणि आजचे युग इंटरनेटचे आहे. आज प्रत्येक प्रकारची माणसं इंटरनेटशी जोडली गेली आहेत, या सगळ्यामुळे सर्व लोकांना एका ठिकाणी गोळा करणं सोपं झालं आहे जे पूर्वी शक्य नव्हतं. आम्ही इंटरनेटद्वारे सर्व व्यावसायिक आणि ग्राहक यांच्यात एक संबंध प्रस्थापित करू शकतो.
Digital Marketing ची मागणी सध्या मोठ्या प्रमाणात दिसून येत आहे. जो व्यापारी आपला माल बनवतो, तोच
ग्राहकांपर्यंत सहज पोहोचवत असतो. यामुळे Digital Business ला चालना मिळत आहे.
पूर्वी जाहिरातींची मदत घ्यायची. ग्राहकाने ते पाहिले, नंतर ते आवडले, मग त्याने ते विकत घेतले. मात्र आता थेट ग्राहकांना माल पाठवता येणार आहे. प्रत्येकजण Google,Facebook, YouTube इत्यादी वापरत आहे, ज्याद्वारे व्यापारी आपले Product ग्राहकांना दाखवतो. हा व्यवसाय प्रत्येकाच्या आवाक्यात आहे – व्यापारी तसेच ग्राहकच्या देखील.
कोणत्याही प्रयत्नाशिवाय प्रत्येक व्यक्तीला प्रत्येक उपयोगाची वस्तू आरामात मिळते. वृत्तपत्र, पोस्टर, जाहिरात यांची मदत घ्यावी की नाही, याचाही विचार व्यावसायिकाला करावा लागत नाही. सर्वांच्या सोयीचा विचार करून त्याची मागणी केली जाते. लोकांचा विश्वास देखील Digital Marketing कडे वाढत चालला आहे. एका व्यावसायिकासाठी ही आनंदाची बाब आहे. एक म्हण आहे “जे दिसते तेच विकले जाते” – Digital Marketing हे याचे उत्तम उदाहरण आहे.
डिजिटल मार्केटिंगचे प्रकार (Types of Digital Marketing)
सर्वप्रथम, आम्ही तुम्हाला सांगतो की Digital Marketing करण्यासाठी ‘इंटरनेट’ हे एकमेव साधन आहे. आपण इंटरनेटवरच वेगवेगळ्या Websites च्या माध्यमातून Digital Marketing करू शकतो. आम्ही तुम्हाला त्याचे काही प्रकार सांगणार आहोत –
(i) सर्च इंजिन ऑप्टिमायझेशन (Search Engine Optimization)
हे एक तांत्रिक माध्यम आहे, जे आपल्या वेबसाइटला सर्च इंजिन परिणामांच्या म्हणजेच Google वर वरच्यास्थानी ठेवते, ज्यामुळे बघणाऱ्यांची संख्या वाढते. यासाठी, आम्हाला आमची वेबसाइट Keyword आणि SEO guidelines तत्त्वांनुसार बनवावी लागेल.
जर तुम्हाला SEO चांगल्या प्रकारे समजून घ्यायचे असेल आणि त्याबद्दल मराठीमध्ये (SEO In Marathi) जाणून घ्यायचे असेल, तर येथे क्लिक करा.
(ii) सोशल मीडिया (Social Media)
सोशल मीडिया अनेक वेबसाइट्सचा बनलेला आहे – जसे की Facebook, Twitter, Instagram, LinkedIn, इ. Social Media च्या माध्यमातून एखादी व्यक्ती हजारो लोकांसमोर आपले मत मांडू शकते. तुम्हाला Social Media ची चांगली माहिती असेलच, जेव्हा आपण या साइटला भेट देतो तेव्हा काही अंतराने आपल्याला त्यावर जाहिराती दिसतात, हे जाहिरातीचे प्रभावी आणि असरदार माध्यम आहे.
(iii) ईमेल मार्केटिंग (Email Marketing)
कोणतीही कंपनीद्वारे आपली उत्पादने ई-मेलद्वारे पोहचवणे किंवा दाखवणे म्हणजे Email Marketing. ईमेल मार्केटिंग प्रत्येक कंपनीसाठी प्रत्येक प्रकारे आवश्यक आहे, कारण कोणतीही कंपनी वेळोवेळी ग्राहकांना नवीन Offer आणि सूट देते, ज्यासाठी Email Marketing हा एक सोपा मार्ग आहे.
जर तुम्हाला Email Marketing चांगल्या प्रकारे समजून घ्यायचे असेल आणि त्याबद्दल मराठीमध्ये (Email Marketing) जाणून घ्यायचे असेल, तर येथे क्लिक करा.
(iv) YouTube चॅनल (YouTube Channel)
Social Media हे एक असे माध्यम आहे, ज्यामध्ये उत्पादकांना त्यांची उत्पादने थेट लोकांपर्यंत पोहोचवतात. यावर लोक आपली प्रतिक्रियाही व्यक्त करू शकतात. हे असे माध्यम आहे जिथे अनेक लोकांची गर्दी असते किंवा फक्त असे म्हणा की मोठ्या संख्येने वापरकर्ते/प्रेक्षक YouTube वर राहतात. व्हिडिओ बनवून तुमचे Product लोकांसमोर दाखवण्यासाठी हे एक सुलभ आणि लोकप्रिय माध्यम आहे.
(v) अफिलिएट मार्केटिंग (Affiliate Marketing)
Website, Blog किंवा लिंकद्वारे उत्पादनांच्या जाहिरातीद्वारे मिळणाऱ्या मोबदल्याला Affiliate Marketing म्हणतात. या अंतर्गत, तुम्ही तुमची प्रॉडक्टची Affiliate Link तयार करा, आणि तुमचे Product त्या लिंकवर टाका. जेव्हा ग्राहक त्या लिंकवर Click करतो आणि तुमचे Product खरेदी करतो तेव्हा तुम्हाला पैसे मिळतात.
(vi) पे पर क्लिक ऍडव्हरटायझिंग (PPC Marketing)
जी जाहिरात लोकांना दाखवण्यासाठी तुम्हाला पैसे द्यावे लागतील त्याला PPC Marketing म्हणतात. त्यावर क्लिक करताच पैसे कापले जातात, असे त्याच्या नावावरून ओळखले जात आहे. हे सर्व प्रकारच्या जाहिरातींसाठी आहे. या जाहिराती मधे-मधे येतच राहतात. या जाहिराती कोणी पाहिल्या तर पैसे कापले जातात. हा देखील एक प्रकारचा Digital Marketing आहे.
(vii) ऍप मार्केटिंग (Apps Marketing)
इंटरनेटवर वेगवेगळी App तयार करून लोकांपर्यंत पोहोचवणे आणि त्यावर आपल्या उत्पादनाची जाहिरात करणे याला Apps Marketing म्हणतात. डिजिटल मार्केटिंगचा हा एक चांगला मार्ग आहे. आजकाल मोठ्या प्रमाणात लोक Smartphone वापरत आहेत. मोठमोठ्या कंपन्या त्यांचे ऍप बनवून लोकांना ऍप उपलब्ध करून देतात.
डिजिटल मार्केटिंगचे फायदे काय आहेत..? (What are the benefits of digital marketing..?)
आम्ही तुम्हाला Digital Marketing च्या फायद्याबद्दल माहिती सांगत आहोत –
(i) तुमच्या Website वर एक माहितीपत्रक बनवून तुम्ही त्यावर तुमच्या उत्पादनाची जाहिरात करू शकता आणि ते लोकांच्या लेटर बॉक्समध्ये पाठवू शकता. तुम्हाला किती लोक पाहत आहेत हे देखील पाहिले जाऊ शकते.
(ii) Website Traffic – कोणत्या वेबसाइटवर सर्वाधिक जास्त लोकांची गर्दी आहे – प्रथम हे तुम्ही जाणून घ्या, आणि मागच, नंतर त्या Website वर तुमची जाहिरात टाका जेणेकरून अधिक लोक तुम्हाला पाहू शकतील.
(iii) विशेषता मॉडेलिंग – याद्वारे आपण हे शोधू शकतो की आजकाल लोक कोणती उत्पादने किंवा कोणत्या जाहिराती पाहत आहेत यात रस घेत आहेत. यासाठी विशेष साधनांचा वापर करावा लागतो जे एका विशेष तंत्राद्वारे करता येते आणि आपण आपल्या ग्राहकांच्या कृतींवर म्हणजेच त्यांना काय आवडते यावर लक्ष ठेवू शकतो.
तुम्ही तुमच्या ग्राहकांशी कसे Connect आहात हे महत्त्वाचे आहे. त्यांच्या गरजांसोबतच त्यांच्या आवडी-निवडी वरही लक्ष ठेवा, असे केल्याने व्यवसायात वाढ होऊ शकते.
त्यांचा तुमच्यावरील विश्वासही खूप महत्त्वाचा आहे, की त्यांनी जाहिरात पाहिल्यानंतर तुमचे प्रॉडक्ट घेण्यास संकोच करू नये आणि ते लगेच घ्यावे. त्यांच्या विश्वासाला विश्वास द्यावा लागेल. ग्राहकाला खात्री देणे ही तुमची जबाबदारी आहे. जर एखाद्याला प्रॉडक्ट आवडत नसेल तर तो बदलण्यासाठी त्याचा संदेश तुमच्यापर्यंत पोहोचवू शकतो.
निष्कर्ष – डिजिटल मार्केटिंग म्हणजे काय ?
डिजिटल मार्केटिंग हे एक माध्यम बनले आहे ज्याद्वारे मार्केटिंग (व्यवसाय) खूप वाढवता येते. त्याच्या वापरामुळे सर्वांनाच फायदा होतो. ग्राहक आणि व्यापारी यांच्यात चांगला समन्वय चर्चा होत आहे, हा सामंजस्य डिजिटल मार्केटिंगच्या माध्यमातून साधला जाऊ शकतो. डिजिटल मार्केटिंग हे आधुनिकतेचे एक अद्वितीय अवतार आहे.
आशा आहे की तुम्हाला डिजिटल मार्केटिंगचा देखील फायदा होईल.
जर का तुम्हाला डिजिटल मार्केटिंग शिकायचे असेल तर याबाबतीत मी आम्ही लवकरच एक फ्री वेबिनार करणार आहोत या वेबिनारला जॉईन करण्याकरिता आमचा व्हाट्सअप ग्रुप जॉईन करा
आमच्या टीम सोबत बोलण्याकरता संपर्क करा
Contact
Mast
Thank you